Zweden heeft geen euro omdat het via een referendum op 14 september 2003 met 56% tegen de invoering stemde en gebruik maakte van de EU-verdragstechnische uitzondering door niet deel te nemen aan het zogeheten ERM II-proces (Exchange Rate Mechanism II).
Hoewel Zweden in 1995 lid werd van de europese Unie, behield het land bewust de nationale munt, de Zweedse kroon (SEK). Bij het referendum van 2003 heeft 82,6% van de stemgerechtigde bevolking deelgenomen, waarbij uiteindelijk 56,1% tegen invoering stemde en 41,8% vóór.
Volgens het Maastricht-verdrag van 1992 moet elk EU-land op termijn de euro invoeren, tenzij het expliciet een uitzondering heeft bedongen—zoals Denemarken in 1992 en het Verenigd Koninkrijk destijds deden. Zweden heeft zo’n juridische opt-out niet, maar kiest ervoor niet aan het benodigde ERM II deel te nemen, wat feitelijk voorkomt dat Zweden wettelijk gedwongen wordt de euro in te voeren.
Economisch gezien heeft Zweden tot dusver voordeel ervaren door monetair onafhankelijk te blijven. Zo kan Zweden bijvoorbeeld flexibel reageren op economische schommelingen door wisselkoersaanpassingen ten opzichte van de euro.
Concreet voorbeeld: In augustus 2023 bedroeg bijvoorbeeld de wisselkoers 1 euro ongeveer 11,95 Zweedse kronen (volgens wisselkoersen van XE.com). Ter illustratie: Bij Booking.com kostte een nacht in hotel Scandic Grand Central stockholm op dezelfde datum gemiddeld 1.300 SEK (circa €108,80), terwijl een vergelijkbaar viersterrenhotel in Amsterdam, Hotel NH City Center, ongeveer €215 per nacht kostte.
Ook voor consumentenproducten bestaat verschil: Een big Mac-index, gepubliceerd door The Economist in juli 2023, toont aan dat een Big Mac in Stockholm gemiddeld 62 SEK (€5,19) kostte, terwijl dezelfde hamburger gemiddeld €5,00 in eurozone-land Duitsland kostte en €4,75 in Nederland.
- Zweden gebruikt de Zweedse kroon (SEK)
- Uit referendum 2003 bleek 56,1% tegen invoering euro
- Zweden vermijdt deelname aan ERM II-systeem van EU
- Geen officiële opt-out-status zoals Denemarken
Reisorganisaties zoals ANWB, TUI Nederland en Sunweb verkopen regelmatig reizen naar Zweden met prijzen vermeld in euro’s, maar men moet ter plaatse altijd rekening houden met het gebruik van Zweedse kronen, omdat lokale horeca, musea en winkels vaak geen euro accepteren.
| Kostenvergelijking aug 2023 | Zweden (stockholm) | Nederland (Amsterdam) | Duitsland (Berlijn) |
|---|---|---|---|
| Hotelovernachting 4-sterren per nacht (Booking.com) | €108,80 (SEK 1300) | €215 | €190 |
| Prijs Big Mac (juli 2023) | €5,19 (SEK 62) | €4,75 | €5,00 |
Conclusie in combinatie met schoolvakanties: Houd rekening met het gebruik van de Zweedse kroon wanneer je tijdens schoolvakanties zoals herfst-, kerst- of zomervakantie naar Zweden reist. Check voorafgaande aan reizen actuele wisselkoersen en betalingsmogelijkheden zoals creditcards of internationale betaalpassen.